Κοινωνική Μάθηση (Social Learning)
Η ειδοποιός διαφορά της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε σχέση με την παραδοσιακή είναι ότι οι εκπαιδευόμενοι δεν χρειάζεται να είναι στο ίδιο σημείο την ίδια χρονική στιγμή. Μπορούν δε να έχουν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό περιεχόμενο χωρίς εμπόδια χωρικά και χρονικά. Παρά το γεγονός όμως της σημαντικής βελτίωσης των εργαλείων παραγωγής εκπαιδευτικού ψηφιακού υλικού και τη διαδραστικότητα των παραγόμενων μαθημάτων, συνεχίζει να αποτελεί μειονέκτημα η έλλειψη επαφής και αλληλεπίδρασης με άλλους εκπαιδευόμενους. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ο συνδυασμός της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με την εκπαίδευση σε παραδοσιακή τάξη, δηλαδή το μοντέλο της μεικτής εκπαίδευσης (Blended Learning).
Παρά όλες αυτές τις εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης, τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και περισσότερο κατανοητό ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να μαθαίνουν και μέσα από ανεπίσημες – άτυπες διαδικασίες. Η πρόσβαση και χρήση εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης και πρόσβασης σε διαφορετικές πηγές ενημέρωσης όπως είναι τα βίντεο, τα μπλογκ κ.τ.λ. Οποιαδήποτε στιγμή υπάρξει ανάγκη, μπορεί να δημιουργηθεί και να αποθηκευτεί ένα προσωπικό υλικό αναφοράς ως πηγή ενημέρωσης και μάθησης. Επίσης, στελέχη εταιρειών δημιουργούν επαφές με ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα (επιστημονικά, επαγγελματικά κ.τ.λ.) και επικοινωνούν διαμοιράζοντας ιδέες, πηγές ενημέρωσης και εμπειρίες.
Οι σημερινές πλατφόρμες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης θα πρέπει να προσεγγίζουν τη μάθηση εξατομικευμένα αλλά και ομαδικά (κοινωνική μάθηση), στην επίσημη (formal) αλλά και την άτυπη (informal) μορφή της. Τα συστήματα LMS (Learning Management Systems) δεύτερης γενιάς είναι αυτά που υποστηρίζουν την άτυπη κοινωνική μάθηση (formal social learning). Με σκοπό την αποφυγή φαινομένων πολυφωνίας καθώς και ασφάλειας των δεδομένων που διακινούνται είναι ανάγκη η δημιουργία μιας ενιαίας εταιρικής πλατφόρμας με ένα αριθμό σημαντικών εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης που θα παρέχει:
- Ένα ασφαλές βήμα για τη συλλογή, αποθήκευση και διαμοιρασμό των προσωπικών μαθησιακών και επαγγελματικών πληροφοριών και πηγών των στελεχών.
- Ένα ασφαλές περιβάλλον αλληλεπίδρασης όπου ομάδες εργαζομένων θα μπορούν να εργάζονται και να μαθαίνουν κάνοντας χρήση εργαλείων συνεργατικής μάθησης.
- Ένα ασφαλές βήμα για να λάβει χώρα η επιθυμητή άτυπη ομαδική και συνεργατική μάθηση.
Τα εργαλεία που παρέχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να είναι: Blogging, Micro-blogging, RSS feeds, Social Bookmarking, Social networking, διαμοιρασμός αρχείων, εργαλεία επικοινωνίας, συνεργατικά εργαλεία.
Ένας αριθμός από πλατφόρμες κοινωνικής μάθησης (social learning platform) έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στο διαδίκτυο. Ενδεικτικά παρατίθενται οι παρακάτω:
Καθώς και η open source πλατφόρμα
Elgg
Ανεξάρτητα από τα εργαλεία κοινωνικής μάθησης που θα χρησιμοποιηθούν σημαντική παραμένει η συμβολή των επαγγελματιών της εκπαίδευσης μέσα στον οργανισμό, οι οποίοι θα παρέχουν την απαραίτητη υποστήριξη για την καλύτερη δυνατή χρήση και απόδοση των νέων εργαλείων μάθησης.
Κ. Τσάγκας, στέλεχος Τομέα Υπηρεσιών Διοίκησης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού ΜΟΔ α.ε.