Το συνέδριο ξεκίνησε με τη διαπίστωση ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση υποφέρει από τις πολιτικές λιτότητας που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια σε όλες τις χώρες, με έμφαση όμως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Η ανεργία που μαστίζει τους νέους πτυχιούχους παγκοσμίως, μειώνει την αξία του πτυχίου/των πτυχίων με αποτέλεσμα να σημειώνεται για πρώτη φορά μείωση στον αριθμό των εγγραφών στα πανεπιστήμια παγκοσμίως.  Ταυτόχρονα, η οικονομική κρίση απομυζεί τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου από το καλύτερο και πιο δημιουργικό ανθρώπινο δυναμικό τους, οδηγεί σε εκπαιδευτικό μαρασμό και σε σημαντική απώλεια μυαλών και ερευνητών (brain drain). Οι χώρες αυτές επενδύουν πολλά στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού τους, το οποίο αναγκάζεται να φύγει σε άλλες χώρες, όπου βρίσκει απασχόληση, συμβάλλοντας έτσι σε μια ανισοκατανομή μεταξύ της επένδυσης και της αξιοποίησης της επένδυσης του Ανθρώπινου Δυναμικού αυτών των χωρών.

 

Παράλληλα, τα πανεπιστήμια υποχρεώνονται σε ένα άνοιγμα στον κόσμο χάριν στις τεχνολογίες που τους επιτρέπουν ευκολότερη διάχυση του εκπαιδευτικού τους περιεχομένου μέσω του διαδικτύου. Τα MOOCs αναφέρονται ως η σιωπηρή επανάσταση, που αλλάζει την εικόνα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφού επιτρέπουν την δημοσίευση εκπαιδευτικού περιεχομένου (course) χωρίς επιβάρυνση (open), την γρήγορη διάχυση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μεγάλο αριθμό εκπαιδευομένων (massive) από οποιαδήποτε γεωγραφική τοποθεσία μέσω εξ αποστάσεως τεχνολογικών και εκπαιδευτικών μεθοδολογιών (on line). Τα πανεπιστήμια και οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι μπαίνουν μοιραία σε μια συγκριτική αξιολόγηση ως προς το εκπαιδευτικό περιεχόμενο, τον τρόπο διδασκαλίας του, την οργάνωσή τους, σε παγκόσμιο επίπεδο εξαιτίας των MOOCs, τα οποία την ίδια στιγμή τους επιτρέπουν εύκολη, γρήγορη και αποτελεσματική προώθηση και «διαφήμιση» της δουλειάς τους.

 

Όλα αυτά οδηγούν στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού των αξιών που διέπουν το πανεπιστήμιο, της σκοπιμότητάς του, της λειτουργίας και της συντήρησής του ως ίδρυμα παραγωγής γνώσεων. 

Σαφώς η τηλεκπαίδευση και τα MOOC προσφέρουν νέες ευκαιρίες τόσο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση όσο και για τις ευκαιρίες συνεχούς εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα όμως κρύβουν νέους κινδύνους τόσο για τα πανεπιστήμια όσο και για τις κοινωνίες γενικότερα. Προς τα πού θα γύρει η πλάστιγγα είναι θέμα επιλογών, συγκυριών και ευκαιριών που δεν πρέπει να αφήσουμε ως κοινωνίες να χαθούν, αλλά να αξιοποιήσουμε προς όφελος της διάχυσης της γνώσης και της αύξησης των ευκαιριών εκπαίδευσης. 

 

Ε. Κούντιου, στέλεχος ΤΥΔΑΑΔ